Kayak yaparken kaybolmayın!
Dağda kayak yaparken kaybolmayın, her yıl neden bu kadar çok kayakçı kayboluyor?
Kayak Sever, kayak yaparken pist dışına çıkıp kaybolduğunuzda hayatınızı kurtarmanız için ipuçları veriyor. Bu yazı dünya çapında yapılan bir araştırma sonunda ortaya çıkmıştır. Ülkemizde bu tip bir araştırma yazısı için yeterli kaynak bulunmadığından önemli ve popüler birçok yurt dışı kayak merkezinden örnekler verilmiştir.
İnsanların kaybolmalarının sebepleri aslında oldukça basittir. Nereye gideceklerini bilmiyorlar.
Arama Kurtarma Direktörleri “Yetersiz bilgiyle birlikte hazırlık eksikliği, kaybolmanın başlıca nedenlerdir” diyor.
Kayak ekipmanları ve teknolojilerinin hızla gelişmesi (bol kar kayakları, ayarlanabilir bağlamalar vb.) dağda kaybolma vakalarının artmasının başlıca sebeplerindendir diyebiliriz.
Teknolojik gelişimin tamamı her düzeyde kar sporları ile uğraşanlar içindi. Bu yeni araçlarla donatılmış olan kar severler maalesef teknolojik gelişimin gerisinde kaldı. Ağır kar ve arazi şartlarına uygun donanımları satın alanlar, yetenek, bilgi ve tecrübe olarak evrensel gelişimi yakalamamıştır.
Pist dışında, bol karda ve zor arazi şartlarında kaymayı sevenler, bu aksiyonun farklı versiyonlarını tecrübe ettikçe daha fazlasını keşfetmeyi istemektedirler. Şartları bir yana bırakarak dünyanın dört bir yanına uçakla gidilmesinin nedeni de bu değil mi? Asıl sorun, toz kar cazibesinin en son Siren şarkısı olabileceği ihtimalidir.
Akıllı olmak lazım! Tecrübeli ya da tecrübesiz hiçbir kayak sever zor dağ ve arazi koşullarına bağışık değildir.
Bu yıl 23 Ocak’ta iki kayakçı Colorado’nun Moarch Dağı’nda 52 saat boyunca kayıptı. Her iki kayakçı da eğitmendi ve çok yetenekli kayakçılardı. Parmak izine benzediği söylenen bir dağ sırtının neye benzediğini keşfetmek için yola çıkmışlardı. Araziyi bilmemelerine ve tanımamalarına rağmen çok merak ettiklerini, bunun için gitmeye karar verdiklerini söylüyorlar. İki tecrübeli kayakçının yolculuk esnasındaki neşeli kahkahaları, yerine soğuk ve kurtarılmadan önce 52 saatlik bir hayatta kalma testine dönüştü. Şanslıydılar, lokal donmalarla birlikte hayatları arama kurtarma ekiplerini gördüklerinde kurtulmuştu.
Rahatsız edici olsa da, bu hikaye bir istisna değildir. Bu ve benzeri öykülerin çoğu ortak bir tema paylaşıyor; kayakçılar bilmedikleri alanlarda toz karda kayıyor ve hazırlıksız olarak zor koşullara maruz kalıyor.
Vermont’daki Killington Dağında Kayak severler ve ziyaretçileri daha güvenli kılmak ve hareketlerini her yönde denetleyebilmek için çok sayıda düzenleme yapıldı. Kayak Merkezi yönetimi 745 dönüm yeni, bakımsız araziyi kayakçılara pist olarak açmak durumunda kaldı. Bu kadar geniş araziye rağmen bakir toz kar insanları pist dışında kaymaya teşvik etmeye devam ediyor.
Kaybedilen bedel?
Dağlarda mahsur kalmanın, kaybolmanın maliyeti yüksek olabilir. Alınan kötü bir karar bazen bir hayatın son bulmasına neden olabilmektedir. Donarak kaybedilen el ve ayak uzuvları kederli ve zor bir hayatın başlangıcı olabilir.
Ayrıca kaybolmanın önemli ekonomik maliyetleri de vardır; Kurtarma görevleri çok pahalıdır.
Bolton Vadisi Kayak Merkezi Yönetimi, arama kurtarma için 2016-2017 kış sezonunda yaptığı masrafları açıkladı. Örnek teşkil etmesi bakımından özetle başlıcaları;
- Büyük Kar Temizleme Makinesi – $ 165 / saat
- Küçük Kar Temizleme Makinesi – 85 $ / saat
- Kar aracı – 45 $ / saat
- Bireysel kurtarma personeli yıllık maaş – 51.000 $
- Bireysel kurtarma personeli/kişi başı ek ücret- 30 $ / saat
Kuzey Amerika’da, arama kurtarma maliyetleri genelde kayak merkezi yönetimleri tarafından karşılanmaktadır. Burada kaybolma vakalarının her yıl artması, maliyetler ve ücretlendirmeye ilişkin tartışmalara neden olmaktadır. Jay Peaks tesisi, her bir kayakçı için yıllık 1000 $ kurtarma maliyeti tahsil etmiştir. Bu rakam bir norm değer değildir ve her kayak merkezinde farklılıklar gösterebilir.
Kuzey Amerika’nın aksine, Japonya’daki arama ve kurtarma maliyetleri sadece kaybolan kişinin ailesi ya da yakınları tarafından karşılanmaktadır. Yakın geçmişte, Japonya’nın güney adasındaki Hakuba’da bir aile, her gün arama yapan kişi başına 600 dolar ödedi. Aile, bu kurtarma görevine katılan 14 kurtarma personeline 8.400 dolar ödedi. Bu tutar sadece personel gideridir. Helikopter, kar motoru vb makineler için ne kadar ödendiği belirsizdir. İşin en trajik tarafı, kaybolan kayakçının hayatının kurtarılamamış olmasıdır.
Kaybolduğunuzda ne yapmalısınız?
İlk etapta kaybolma riskine karşı nasıl hazırlandığınız çok önemlidir. Aşağıda yazdığımız basit ve kolay şeyler genellikle işe yaramaktadır, ancak her Kayak Sever bunları sürekli gözden kaçırmaktadır.
Araziyi tanıyın
Öncelikle seyahat edeceğiniz kayak merkezi ve civarındaki araziye aşina olmak zorunluluktur. Bölgeyi bilmiyorsanız, oraya daha önce giden bir grupla kaymaya başlamış olmalısınız.
Bir paket, bir ortak ve bir plan
Tatil yerinde gitmeden önce uygun bir teçhizat ve o ekipmanın nasıl kullanılacağı hakkında bilgi sahibi olmanız önemlidir. Yeni bir donanım aldınız, kutusunu dahi açmadan tatile giderseniz her türlü sorunu yaşamanız şiddetle muhtemel. Ne yapılmalı? Satan kişilerden tüm teknik detayları edinmeye çalışmalısınız, evde kutusunu açıp kullanma kılavuzunu mutlaka okumalısınız. İnternet üzerinden araştırma yapıp ilgili videoları izleyebilirsiniz. Daha önce kullanan arkadaşlarınız varsa bunlardan edindikleri tecrübeleri öğrenebilirsiniz.
Tatilinizi mutlaka yanınızda bir partner ile gerçekleştirin. Bu kişiyle birlikte kayak merkezini araştırın ve neleri yapabileceğiniz ya da neleri yapmamalısınız konusunda ortak planlar yapın. Çantanızda çığ düşmesi durumunda kullanabileceğiniz malzemeler bulundurun. (İşaretleme, yer belirleme, telefon, kürek vb) Bu malzemelerin nasıl kullanılacağı hakkında bilgi sahibi olduğunuzdan emin olun.
Pist dışında toz karda kayma niyetiniz varsa yanınızda yiyecek bir şeyler bulundurun, su, ilk yardım seti ve ek fonksiyonel kıyafetleriniz var mı? İki istisna durumda bu şeyleri asla kullanmanız gerekmeyebilir. O istisna durumlarda hayatınızı kurtarabilir.
Belirlenmiş ve işaretlenmiş pist alanları dışına çıkmamak, uyarı levhalarına harfiyen uymak.
Yanınızda mutlaka bir ortağınız olsun. Çığ tehlikesine yakalanırsanız veya herhangi bir şekilde sakatlanırsanız, tek başınıza bir şey yapamazsınız, ancak ortağınız kurtulmanız için yardımcı olabilir!
Pist dışında kayak yaparken kaydığınız bölgeyi bilmeniz önemlidir. Yanınızda daha önce bu bölgede kayak yapan birinin olması, planladığınız rotaya uymanız ve tehlikeli yerleri bilmesi bakımından hayati önem taşır.
Muhteşem sağ kalma becerilerine sahip olabilirsiniz, ancak arama kurtarma ekiplerinin sizi nereden nasıl görebileceği hakkında hiçbir fikriniz yoksa, başınız belada demektir.
İçinde bulunduğunuz durumu önemseyin ve ciddiye alın
Kayak Severler genelde bir yardımın yalnızca bir telefon görüşmesinden ibaret olacağını düşünebiliyor. Pist dışı arazilerde telefon hizmetleri çok sınırlıdır, bunu unutmayın. Diğer taraftan telefonlar çok soğuk ortamlarda stabil çalışmamakta, pil ömürleri çok kıza bir zamanda tükenmektedir. Bulunduğunuz durumda telefonunuzu gereksiz yere çıkarıp kullanmayın. İstikrarlı ve düzenli bir şekilde telefon kullanımınız, arama kurtarma ekiplerine göndereceğiniz telefon sinyallerinin istikrarlı ve düzenli bir şekilde iletilmesini sağlar. Bulunduğunuz durumun ciddiyetinde olun, gereksiz yere efor sarf etmeyin. Bulunduğunuz bölgeyi ve hava koşullarını anlamaya çalışın.
Kayak tatiline gitmeden önce hava durumu tahminlerine mutlaka göz atın
Hava durumu ve tahminleri hakkındaki güncel bilginiz, yalnızca kaybolma ihtimalinizi düşürmekle kalmaz, aynı zamanda böyle bir sıkıntıya düştüğünüzde kurtulma olasılığınızı da büyük ölçüde artırır. Tahminlerde bir fırtına varsa, evde kalın. Tatilinizi erteleyin.
Hayatta kalma becerileri
Kaybolduğunuzda bulunduğunuz yerde kalmanız, bulunma şansınızı büyük ölçüde artıracaktır. Tek bir yerde kalmak için bir barınağa ihtiyacınız var. Etkili bir kar mağarasının kurulması hayatta kalmanızın anahtarı olabilir.
Ateş sadece sıcak kalmanıza yardımcı olmaz, ateş ayrıca kurtarma ekipleri için etkili bir işarettir. Susuz kalmayın, ateşte karı eritebilirsiniz, suyu kaynatıp içebilirsiniz. Aklınızda bulunsun, ateşte kar eritmek yerine kar yemek su ihtiyacınızı gidermek için çok cazip olsa da, hayatta kalma durumunda kar yemek vücut sıcaklığınızı hızla düşürebilir, hipoterminin başlamasını hızlandırabilir ve aslında dehidrasyonu kötüleştirebilir.
Bulunduğunuz bölgeyi işaretleyin
Karı kazarak sığ bir siper oluşturun, işaret için bu bölgeyi mümkünse yaprak ve odun parçalarıyla doldurun ve olabildiğince yükseltin. Bu yapacağınız karda görünürlüğünüzü arttıracaktır.
Sakin olun
Derin ve yavaş nefes size yardımcı olacaktır.
Bol karlı pist dışı arazide vakit geçirmek çoğu kayak sever için olağanüstü ödüllendirici bir durumdur. Keşfedilmemiş ve dokunulmamış toz karın sesi, görüntüsü, oluşturduğu meydan okuma duygusu, keşif ve saf sevinç hali kayakçıları bol karlı daha önce girilmemiş arazilere çekiyor.
Git, keşfet, ancak güvende ol ve en kötüsü için hazırlıklı ol. Kaybolmak en kötü senaryo ve bunu yaşamak zorunda değilsiniz.
